یکی از اصلی‌ترین بخش‌های این فرآیند، اینه که بتونی ارزش خودت رو به خوبی بسنجی. در هر حوزه‌ای کار میکنی، باید بتونی خودت رو نسبت به بقیه معیارسنجی یا Benchmark بکنی.

اینکه بفهمی در کدوم طبقه هستی و چقدر با کف و سقف این بنچ مارک، فاصله داری.

مثلا در حوزه کاری من که دیجیتال مارکتینگ هست، من در موقعیت بین کارشناس دیجیتال مارکتینگ و مدیر دیجیتال مارکتینگ هستم.

کارشناس دیجیتال مارکتینگ رو روش مسلطم و دارم به سمت تسلط کامل بر مدیریت دیجیتال مارکتینگ، حرکت میکنم.

یکی از اتفاق‌های شیرین فضای وب فارسی، پدید اومدن وبسایت Iransalary هست. این سایت با اطلاعاتی که از شما میگیره، میاد میانگین حقوق دریافتی شما رو نسبت به شهر و کشور، نشون میده.

و میگه که حقوق مورد مطلوب شما، در چه موقعیتی از این نمودار قرار داره.

به عکس زیر نگاه کنید:

شما به کمک این سرویس، میتونید به خوبی دریافتی خودتون رو در هر حوزه‌ای که خواستید، بنچ‌مارک کنید.

همچنین باید توجه داشته باشید که سلسله مراتب شغلی حوزه خودتون رو به خوبی بدونید.

مثلا در حوزه بازاریابی آنلاین، سلسله مراتب کانال سئو، این چنینه:

همونطور که میبینید، حوزه سئو به ۳ بخش: بازاریابی محتوایی، سئو تکنیکال و لینک سازی تقسیم بندی میشه.

هرکدوم از این بخش‌ها، خودشون ۳ رتبه شغلی دارند.

در نهایت کسی که در رتبه اول در این سه بخش مسلط باشه، بهش میگن کارشناس سئو.

کسی که در رتبه دوم در این سه بخش مسلط باشه(در کنار رتبه اول)، میتونه به خودش بگه متخصص سئو.

و کسی که هر سه رتبه رو تسلط داره، میشه مشاور سئو.

شما باید برای حوزه کاری خودتون همین مسیر رو بدونید.

قرار هم نیست که خودتون رو گول بزنید.

صحبت درباره اولین حقوق کاری

خیلی وقت‌ها پروژه‌ها یا موقعیت های کاری، به شکلی هستند که شما باید حقوق ماه اول رو حتما پیش از شروع کار دریافت کنید.

مثلا قراره ۱ ماه تحقیقات بازار انجام بدید. شما بهتره هزینه این ۱ ماه رو از پیش دریافت کنید.

اگر ۱ ماه وقت گذاشتید و تحقیقات انجام دادید و بعد پروژه با شما کنسل شد، تکلیف چیه؟ شما وقت گذاشتید و مزدی از بابت این تحقیقات دریافت نکردید.

معمولاً کارفرماها هزینه تحقیقات رو به شرکت‌ها میدند، اما به افراد استخدامی نمیدند. پس بهتره تحت عنوان حقوق ماه اول، این مبلغ رو دریافت کنید.

توصیه من به شما اینه که دلیل این کار رو صراحتاً بگید. اصلا اشکالی نداره برای وقت و انرژی خودتون ارزش کافی قائل باشید.

مذاکره بر سر حقوق

یه رفتار غلطی که کارفرماها بهش عادت کردند، اینه که عدد پیشنهادی شما رو بشکونند. این به این دلیله که بسیاری از مجری‌ها، شرط انصاف رو رعایت نمیکنن و عددهایی بالاتر از چیزی که واقعا مدنظر دارند، میگیرند.

این باعث میشه در طولانی مدت، گروه کارفرماها به مجری‌ها بی اعتماد بشن و مجری‌ها هم عادت کنند بالاتر بگن تا بعد از شکوندن کارفرما، عدد واقعی توافق بشه.

برای اینکه وضعیت درست بشه، باید همزمان دو طرف توافق‌نامه، تعهد بدن به خودشون که اعداد واقعی ارائه کنند. و روی اعداد با دلیل و منطق بحث کنند.

اگر کارفرمایی خواست پایین‌تر از میانگین حقوق دریافتی کشور به شما بده، توصیه من اینه شما این سوالات رو قبل از رد یا قبول کردن پیشنهادش از خودتون بپرسید:

آیا علاوه بر حقوق، مزایای دیگه‌‎ای این کار داره؟
آیا با این عدد، احساس میکنم حقم خورده شده؟ یا عدد کافی ای هست؟
آیا انگیزه من از دست نمیره با این عدد؟
و..

جواب این سوالات رو به خوبی روش فکر کنید و بعد مشخص میشه با اون عدد خوشحالید یا نه.

برای مذاکره بر سرحقوق، نیاز دارید رزومه صادقانه‌ای داشته باشید. لازمه واقعا در حد و اندازه‌ی تجربیاتی که نوشتید، باشید.

و اگر عدد واقعی‌‎ای دادید، کوتاه نیاید.

شیوه‌های تغییر دریافتی هم میتونه مفید باشه.

مثلا بخشی از پول رو تحت عنوان kpi یا شاخص عملکرد دریافت کنید. مثلا اهدافی رو با کارفرما ست کنید و اگر ۷۰ درصد اونا انجام شد، کل مبلغ kpi رو دریافت کنید.

یا مثلا برای دوره‌های آزمایشی، میتونید بخشی از پول رو در پایان دوره مثلا ۶ ماهه، دریافت کنید. به این شکل که اگر کارفرما راضی بود، مابقی رو پرداخت کنه. اگر راضی نبود، چیزی لازم نباشه اضافه‌تر به شما بده.

کلی شیوه‌ی خلاقانه‌ی دیگه ام میتونه باشه که شما رو در نهایت به عددی که خیالتون رو آسوده می‌کنه، نزدیک کنه.

سعی کنید در مذاکرات، آروم باشید. توهین نکنید. مثلا نگید: شما میخوای حق منو بخوری! اینا طرف مقابل رو به سنگر خودش میبره. و وقتی طرف تو سنگر بره، فقط ازون سنگر بمب و خمپاره میاد بیرون.

پس بهتره جوری مذاکره کنید که طرف مقابل گارد نگیره. یا در مقام دفاع نره.

اگر در مذاکرات کاری ضعیف هستید، از کتاب هرگز سازش نکنید (اصول و فنون مذاکره) شروع کنید.

همچنین استاد ما، محمدرضا شعبانعلی هم در رابطه با مذاکرات، فایل‌های صوتی و مقاله‌های متنی خوبی دارند. میتونید رادیومذاکره رو و یا بخش مذاکره از سایت متمم رو دنبال کنید.

نکاتی درباره شغل‌های پاره وقت

شغل‌های غیر فول تام، بهترین گزینه برای دانشجوها هستند.

من خودم بخش بزرگی از رزومه ام، همین مدل کاری در بر گرفته.

در شغل‌های پاره وقت، شما براساس مسئولیت قرارداد مینویسید. یا به صورت پروژه‌ای کار میکنید.

تو مدل تمام وقت هم اینطوری هست اغلب. مگر اینکه سازمان سنتی باشه و روی میزان ساعت کاری تمرکز داشته باشه.

خلاصه که از مدل این چنینی غافل نشید.

اگر کار پاره وقت میگیرید، هرگز تو جلسه مصاحبه اولیه، نگید تمام وقت میاید. یا دو به شک برخورد نکنید. چون بعداً نمیتونید روی تعهد خودتون بمونید و بدجوری خراب میشه.

اصلا از محدودیت تایم خودتون احساس ضعف نکنید. چون سبک زندگی و بویژه مدل کاری شما، دقیقا حق شماست.

کسی حق نداره به شما اعتراض کنه چرا این میزان میخوای کار کنی.

حواستون باشه کارهای پاره وقت، از نظر درآمد اغلب ضعیف‌تر از کارهای تمام وقت هستند. به این دلیل که کار به چند بخش تقسیم میشه.

اما در بعضی شغل‌ها مثل برنامه‌نویسی، میشه کار رو این مدلی گرفت و حقوق متناسب و بالا ام دریافت کرد.

در شغل‌های پاره وقت، متناسب با میزان زمان‌تون، مسئولیت قبول کنید. شغل پاره‌وقت با این مدل که باقی کار رو در خانه انجام بدید، فرق داره.

اصلا همچین کاری نکنید. همیشه سعی کنید زمان کار و باقی زمان‌های زندگیتون، از هم جدا باشند.

دلایل پاره وقت کار کردن خودتون رو تا حد امکان، باز نکنید. چون جز حریم شماست و دیده شده کارفرما مثلا در فاصله بین دو ترم دانشگاه، از شما میخواد حالا که کلاس ندارید، ساعات بیشتری رو کار کنید.

اگر مثل من عاشق کار بودید، حتما اینکارو میکنید. ولی اگر میخواستید روی اصل پاره وقت کار کردن باقی بمونید، بهتره از همون ول حریم شخصی خودتون در این زمینه رو رعایت کنید.

علاقه شما و کارهایی که دوست دارید انجام بدید

مهم‌ترین اصل برای انتخاب شغل، اینه که علایق خودتون رو به خوبی بشناسید.

برای شروع، خوبه که تست MBTI بزنید. این تست شما رو براساس ۴ معیار شخصیتی، میسنجه و هرچقدر در این ۴ معیار، قوی یا ضعیف باشید، مدل رفتاری و اعتقادی شما متفاوت میشه.

با این تست شما به صورت حدودی شغل مورد علاقه‌تون رو میفهمید. مدل کار کردنتون رو متوجه میشید. اینکه کجاها ممکنه کلافه یا عصبی بشید رو کاملا شفاف سازی میکنه.

در ادامه نمونه‌ای از یک تست رو براتون میذارم. اگر علاقه‌مند بودید، روی عبارت سبز رنگ اول این پاراگراف، بزنید تا از خودتون این تست رو بگیرید.

توجه کنید که این تست قطعیت کامل نداره. ولی من خودم تا ۸۰ درصد کاملا مشابه نتیجه همین تست هستم. خوبه که بدونید تیپ شخصیتی من تیپ ENFJ هست. برای آشنایی با تیپ شخصیتی من، روی همین عبارت سبز جمله قبلی بزنید.

اگر علایق شما مثل من، بین دو مورد یا بیشتر پخش هست، میتونید بازم مثل من، از هردو کاسه، چند ملاقه بخورید تا ببینید در آخر کدوم مزه به دهن شما، خوشمزه تر میاد.

البته قول نمیدم خیلی زود متوجه بشید. من خودمم هنوز تصمیم نگرفتم شغل نهایی من که تا آخر عمر میخوام توش فعالیت کنم، چی باشه.

البته چند شغلی بودن هم، مزیت‌های قابل توجهی در کشوری مثل ایران داره.

تأثیر تجربه کردن رو فراموش نکنید. اینکه شما وارد اون علاقه بشید و تستش کنید، به شما اطمینان بهتری میده که چقدر دوست دارید غرق در انجام اون مورد بشید.

بارها دیده شده آدما گفتن من میخوام موزیسین بشم؛ اما بعد از ۶ ماه کلاس رفتن، متوجه شدند اونقدرها بهش علاقه ندارندو تصمیم‌شون عوض شده.

یه توصیه دیگه من به شما اینه که حتما برای مدت مشخص و کافی‌ای اون فعالیت رو انجام بدید. مثلا برای یه سری علایق، حتما باید ۲ تا ۳ سال روشون وقت گذاشت. یا برای برخی دیگه ظرف ۳ ماه میشه نتیجه‌گیری کرد.

پس بهتره حسابی حواستون رو جمع کنید و دست خودتون رو برای دنبال کردن علایق، باز بذارید.

سوالاتی که باید در مصاحبه شغلی بپرسیم چیاست؟

هرکسی، یه سری چیزها براش مهم هست. و هر حوزه شغلی ای، یه مدل فاکتورها رو باید داشته باشه. حتی مراتب کاری هم معیارهای رضایت شغلی خاص خودشون رو دارند.

برای فهم بهتر، مسئله چنتا نکته بهتون میگم:

همیشه دقت کنید به روحیات مدیرعامل و مدل برخوردش. اگر روحیات کارفرما با شما سازگاری کافی نداشته باشه، قطعا به مشکل بر میخورید.

مثلا یه کارفرمایی قلدر هست. دوست داره به نیروهای استخدامی،مسلط باشه. اگر شما آدمی باشید که از قلدری بدتون بیاد، قطعا تو کار کردن با این آدم، به مشکل میخورید.

یه کارفرمای دیگه، سنتیه. و شما یه نیروی بروز هستید. ممکنه از شما اون انتظاراتی داشته باشه که برای شما اصلا قابل انجام نباشند. مثلا اون تأکید کنه نماز اول وقت باید بخونن همه و شما اصلا مسلمون نباشید!

یه لیستی از سوالات برای شما میذارم که خوبه بهشون توجه داشته باشید:

مدل رشد من در این موقعیت شغلی در شرکت شما چطوریه؟ بالاتر از من چه موقعیت‌های شغلی دیگه‌ای هست که من میتونم با رشد، بهشون برسم؟
آیا شما اصلا برای رشد نیروها، برنامه‌ای دارید؟ این برنامه شامل فراهم کردن فرصت کلاس و آموزش هست؟
آیا شما به سلامت جسمی نیرو‌ها اهمیت میدید؟ این اهمیت چطوره؟ تایم نهاری آزاده؟ صندلی ارگونومیک دارید؟ فضای استراحت مناسب دارید؟ آیا آلودگی صوتی محیط کار رو استاندارد کردید؟
وضعیت سنوات و حقوق قانونی وزارت کار در شرکت شما چیه؟ عیدی؟ وام؟ افزایش حقوق سالیانه؟
آیا برای افزایش انگیزه نیروها برنامه‌ای دارید؟ kpi گذاشتید برای من؟ چقدر از اون kpi رو اگر بزنم، مبلغ رو دریافت می‌کنم؟
آیا لازمه سفته یا چک بدم برای استخدام؟ چرا؟ اگر ندم اسخدام نمیکنید؟
زمان واریز حقوق‌ها به شکل میانگین چه روزی از ماه هست؟ چقدر تأخیر در واریز دارید؟
چارت سازمانی شما در مورد موقعیت شغلی من چیه؟ من جوابگو به چه کسی هستم؟
تو تصمیم‌های رده بالای شرکتی، من رو هم دخیل میکنید؟ مثلا تصمیم استراتژیک درباره یه اتفاق… آیا منم حق نظر دارم؟ اگر نظرم واقعا مفید باشه
اگر به هر دلیلی نتونستم یه سری از مسئولیت‌ها رو انجام بدم، نحوه برخورد شما با من چیه؟
و…

نحوه پیگیری مصاحبه شغلی

لطفا در آخر جلسه خودتون، حتما از کارفرما بخواید در صورت عدم توافق هم، به شما خبر بده. این به نظرم یه رفتار استاندارد و حرفه‌ای هست و اگر کسی انجامش نمیده، خیلی اشتباهه.

همیشه در هر صورت باید نتیجه رو اطلاع داد.

اگر بعد از مدت مشخصی خبری نشد، زنگ بزنید و درخواست بدید با شخصی که با شما مصاحبه کرده، صحبت کنید.

اگر به شما جواب رد دادند، حتما دلیلش رو بپرسید.

گاهی میتونید نتیجه رو کاملا تغییر بدبد. پس سمج باشید و پیگیری کنید اگر واقعا براتون اون موقعیت شغلی اهمیت داره.

چگونگی پر کردن فرم استخدام

بسیاری از شرکت‌ها تمایل دارند یه فرم هم علارغم دیدن رزومه مرتب و تمیز شما، قبل از شروع جلسه پر کنید.

بهتون توصیه میکنم در این فرم فقط اطلاعات شخصی رو پُر کنید و موارد مهم رزومه رو بخواید شخص از پرینت رزومه دیجیتال شما یا حتی از روی سیستم خودش ببینه.

معمولا موقع نوشتن، حداقل من که اینطوری هستم، نمیشه به شکل کامل جزییات رو وارد کرد.

رو همین حساب بهتره فقط یه نسخه از رزومه شما موجود باشه. روی همون وقت بذارید و حسابی کاملش کنید.

نمونه رزومه خودم رو بالاتر براتون گذاشتم.

اگر به یه رزومه ساز خوب نیاز دارید، رزومه ساز اتباکس رو تست کنید. من ازش نسبتاً راضی هستم.

اگر از سایت‌هایی مثل jobinja یا irantalent برای پر کردن فرم استخدام استفاده می‌کنید، حتما اطلاعات کافی از نظر شماره تلفن و ایمیل و رزومه اپلودی، داشته باشید.

خیلی مهمه اولین برخورد شما با اون شرکت. باید حسابی جذاب و حرفه‌ای دیده بشید.

پیشنهاد میکنم رزومه من رو ببینید. بهتون ایده میده.

شما چه تجربه‌هایی درباره آغاز یک شغل دارید؟ بخش نظرات حتما بنویسید.

رزومه